آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,381 |
| تعداد مقالات | 16,906 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,422,201 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,098,583 |
کارکردهای اقتصادی خلعت و خلعت‌بخشی در عصر قاجار | ||
| فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 آبان 1403 اصل مقاله (747.19 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2024.61228.2511 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزاد خوش آب1؛ جعفر آقازاده* 2 | ||
| 1دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه لرستان. | ||
| 2دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| چکیده | ||
| در عصر قاجار همواره در مناسبت‌های مختلف انواع تقدیمی‌ها، اعم از خلعت و پیشکش بین شاه و مقام‌های پایین‌دست و در مواقعی سفرای دول خارجی ردوبدل می‌شد. یکی از مهم‌ترین تقدیمی‌هایی که در این دوره به‌عنوان عطیه‌ای ملوکانه از طرف شاه به زیردستانش اعطاء می‌شد و در کانون توجه سیاحان خارجی قرارگرفته است، خلعت شاهی بود. خلعت نوعی جامه یا تن‌پوش بود که به فراخور مقام، منصب و موقعیت افراد به‌ویژه کارگزاران حکومتی از طرف شاه در زمان‌هایی خاص به‌ویژه در عید نوروز به آن‌ها اعطا می‌شد. خلعت‌بخشی و اعطای خلعت‌شاهی با آیین‌ها و ملزوماتی همراه بود و جایگاه افراد خلعت گیرنده و اهمیت خدمات آن‌ها به شاهان قاجار در تعیین نوع آن سهم به سزایی داشت. در این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش هستیم که بر اساس فهم و گزارش سیاحان خارجی خلعت‌بخشی شاه و خلعت‌پوشی در عصر قاجار چگونه بود و کارکردهای اقتصادی، پیامدها و عوامل مؤثر در آن چه بودند؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ارسال خلعت از طرف شاه تا رسیدن به فرد مورد مرحمت با تشریفات خاصی انجام می‌شد که این امر ازنظر اقتصادی یکی از کانال‌های درآمدزایی دربار محسوب می‌شد و با توجه به سازوکاری که برای اعطای خلعت در پیش‌گرفته می‌شد هزینه‌های مربوط به آن برای دربار کاهش می‌یافت. از طرفی خلعت اعطایی به شخص مورد مرحمت، آثار زیان‌باری همچون فشار مالی بر رعایای تحت سلطه‌ی آن‌ها را به همراه داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خلعت؛ پیشکش؛ پادشاهان قاجار؛ مناصب حکومتی؛ تشریفات | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209 |
||