دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,399
تعداد مقالات17,150
تعداد مشاهده مقاله55,261,485
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,592,208
مزینانی, سید علی. (1401). ابزارهای اجرای سیاست در دربار سلطان حسین بایقرا. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(33), 105-127. doi: 10.22034/jiiph.2022.52397.2343
سید علی مزینانی. "ابزارهای اجرای سیاست در دربار سلطان حسین بایقرا". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 33, 1401, 105-127. doi: 10.22034/jiiph.2022.52397.2343
مزینانی, سید علی. (1401). 'ابزارهای اجرای سیاست در دربار سلطان حسین بایقرا', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(33), pp. 105-127. doi: 10.22034/jiiph.2022.52397.2343
مزینانی, سید علی. ابزارهای اجرای سیاست در دربار سلطان حسین بایقرا. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(33): 105-127. doi: 10.22034/jiiph.2022.52397.2343

ابزارهای اجرای سیاست در دربار سلطان حسین بایقرا

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 6، دوره 13، شماره 33، دی 1401، صفحه 105-127    اصل مقاله (407.31 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2022.52397.2343
نویسنده
سید علی مزینانی*
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران
چکیده
در ایران عصر تیموری تفاوت بنیادی-تمدنی میان جامعه یکجانشین ایران و جمعیت‌های شبان‌پیشۀ تاتار موجب می‌شد که امکان تلفیق و ادغام سنت‌های این دو گروه تا حد زیادی منتفی شود و به این خاطر سنت‌های دشت و سنت‌های شهر در کنار هم ساکن شده و به همزیستی بپردازند. این تقابل تابه‌حال از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. به‌عنوان مسئله اصلی خود، این نوشتار در پی آن است که تقابل پیش‌گفته این بار از منظر ابزارهای اعمال سیاست پیگیری کند. بر این اساس ازنظر روش‌شناسی مقاله حاضر می‌کوشد با اتکا به شیوه توصیفی‌تشریحی ابزارها و لوازم اعمال قدرت سیاسی در هراتِ دوره سلطان حسین بایقرا را در میان سه گروه اهل شمشیر، اهل قلم و شخص سلطان گونه‌شناسی و معرفی نماید. نتیجه‌گیری این نوشتار حاکی از آن است که در دربار سلطان حسین بایقرا ما با دو گونه اصلی ابزار سیاست‌ورزی مواجه هستیم، «ابزار شهر» و «ابزار دشت». اهل شمشیر با تکیه بر ابزارهایی چون «خون و طایفه»، «قزاقی‌گری»، «سنت جانشینی»؛ اهل قلم هم با تکیه بر ابزارهایی دیگری مانند «تشکیل حلقه»، «ذخیره و اعطای/ممانعت از اعطای مناصب»، «توزیع پول و سطح ثروت» و نهایتاً «غارت و تبعید»؛ سلطان هم علاوه بر سرنخ‌داری تمام ابزارهای «شهر» و «دشت»، با بهره‌مندی از دو ابزار مضاعف یعنی «شراکت» و «عنایت خاصه/سلب عنایت» در پی تحقق منویات سیاسی خود بودند.
کلیدواژه‌ها
تیموریان؛ هرات؛ سیاست شهر؛ سیاست دشت؛ سلطان حسین بایقرا؛ امیر علیشیر نوایی
مراجع
کتاب‌ها

  • اسفزاری، معین‌الدین (1338)، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینه هرات، تصحیح: سید محمد کاظم امام، ‎ج‎1، تهران، دانشگاه تهران.
  • بوات، لوسین (1384)، تاریخ مغولان، ترجمه: مسعود بهفروزی، تهران، آزاد مهر.
  • تتوی، قاضی احمد، آصف خان قزوینی (1382)، تاریخ الفی، مصحح: غلامرضا طباطبایی مجد، ج8، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  • تیمور گورکانی (1342)، تزوکات، تصحیح ابوطلاب حسینی تربتی، تهران، کتابرفروشی اسدی.
  • جامی، عبدالرحمن (1383)، منشآت جامی، تصحیح عبدالعلی نور احراری، تربت جام، شیخ الاسلام احمد جام.
  • خواندمیر، غیاث‌الدین (1380)، حبیب‌السیر، ج4، به کوشش: جالال‌الدین همایی، تهران، خیام.
  • خواندمیر، غیاث‌الدین (1378)، مکارم‌الاخلاق، تصحیح: میر هاشم محدث، تهران، میراث مکتوب.
  • خواندمیر، غیاث‌الدین (2535)، دستورالوزرا، به تصحیح سعید نفیسی، تهران، اقبال.
  • عقیلی، سیف الدین (1364)، آثارالوزراء، به کوشش میر جلال الدین محدث ارموی، تهران، انتشارات اطلاعات.
  • حسین بایقرا (2536)، «سلطان حسین میرزا به امیر علیشیر در باب حج»، اسناد تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، بنگاه نشر و ترجمه کتاب.
  • عبدالله، سید محمد (1346)، «وزیر معروف افغانستان»، ترجمه سرور گویا اعتمادی در امیر علی شیر نوایی «فانی»، به کوشش محمد یعقوب واحدی جوزجانی، کابل، نشر انجمن تاریخ افغانستان.
 

  • رویمر، ه؛ و (1379). «جانشنیان تیمور» در تاریخ ایران کمبریج دوره تیموریان، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی.
  • سام میرزا (1384)، تذکره تحفه سامی، تصحیح: رکن‌الدین همایونفرخ، اساطیر، تهران.
  • سمرقندی، دولتشاه (1318)، تذکره‌الشعرا، تصحیح: ادوارد بروان، بریل،لیدن.
  • شگفته، صغری بانو (1387)، شرح احوال و آثار فارسی امیر علیشیر نوایی، تهران، الهدی.
  • صفا، ذبیح‌الله (1378)، تاریخ ادبیات در ایران، ج4، تهران، فردوس.
  • نوایی، علیشیر (1323)، مجالس‌النفائس، به کوشش و اهتمام: علی اصغر حکمت، تهران، چاپخانه بانک ملی.
  • _______ (1381)، خمسه‌المتحرین، ترجمه: محمد نخجوانی، به کوشش: مهدی فراهانی منفرد، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  • واصفی، زین‌الدین محمود (1349)، بدایع‌الوقایع، تصحیح: الکساندر بلدروف، ج‎1، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
  • واحدی جوزجانی، محمد یعقوب (1346)، «مؤلفات امیر علیشیر نوایی»، محمد یعقوب واحدی جوزجانی، امیر علی شیر نوایی «فانی»، کابل، نشر انجمن تاریخ افغانستان، صص 72-90.
  • واعظ هروی، سید عبدالله (1347)، رساله در مزارات هرات، تعلیقات، فکری سلجوقی، کابل، وزارت معارف افغانستان.
  • یارشاطر، احسان (1383)، شعر فارسی در عهد شاهرخ، تهران، دانشگاه تهران.
  • میر جعفری، حسن (1375)، تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایران در دوره تیموریان و ترکمانان، اصفهان، دانشگاه اصفهان و سمت.
مقاله‌ها

  • زکی ولیدی طوغان، احمد (1377)، «امیر علیشیر نوایی بزرگترین شخصیت ادبی ترک»، نامه پارسی، ش 3، 1377.
  • محمدی، ذکرالله و مرضیه حسینی (1387)، «مناسبات امیر علیشیر نوایی با سه تن از نخبگان فرهنگی همعصرش»، تاریخ ایران و اسلام، ش 4، 1387.
منابع انگلیسی

  • Barthold, V.V. (1962), Four studies on the History of Central Asia (MIR ALI-SHIR), Translate by V. Minorsky, Vol 3, Leiden: E.J. Brill.
  • Manz, Beatris Fobes (2007), Power, Politics and Religion in Timurid Iran, New York: Cambridge University Press.
  • Giddens, Anthony (1984), The Constitution of Society, Cambridge, Polity Press.
  • Giddens, Anthony (1985), The Nation-State and Violence, Cambridge, Polity Press.
  • Giddens, Anthony (1993), New Rules of Sociological Method, Cambridge, Polity Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 335
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 270


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب