دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,382
تعداد مقالات16,915
تعداد مشاهده مقاله54,450,222
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,117,027
پیله ور, مرضیه. (1401). واکاوی مفهوم عدالت و استقراء راههای احراز عدالت شهود از منابع فقهی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(27), 1-33. doi: 10.22034/law.2021.32594.2246
مرضیه پیله ور. "واکاوی مفهوم عدالت و استقراء راههای احراز عدالت شهود از منابع فقهی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 27, 1401, 1-33. doi: 10.22034/law.2021.32594.2246
پیله ور, مرضیه. (1401). 'واکاوی مفهوم عدالت و استقراء راههای احراز عدالت شهود از منابع فقهی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(27), pp. 1-33. doi: 10.22034/law.2021.32594.2246
پیله ور, مرضیه. واکاوی مفهوم عدالت و استقراء راههای احراز عدالت شهود از منابع فقهی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(27): 1-33. doi: 10.22034/law.2021.32594.2246

واکاوی مفهوم عدالت و استقراء راههای احراز عدالت شهود از منابع فقهی

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
مقاله 2، دوره 13، شماره 27، تیر 1401، صفحه 1-33    اصل مقاله (645.66 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2021.32594.2246
نویسنده
مرضیه پیله ور*
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
چکیده
یکی از مهم‌ترین دلایل اثبات دعوا، چه در امور مدنی و چه در امور کیفری، شهادت شهود است. اعتبار و شرط عدالت برای شهود از امور اجماعی و اتفاقی میان عموم فقهیان و مکاتب اسلامی است و به‌عنوان روشی برای حل و فصل خصومت، احقاق حق و اثبات جرم در جامعه شناخته می‌شود و در کتاب و سنت به اهمیت آن اشاره شده است. با توجه به نص صریح قرآن کریم و روایات، همۀ فقهای امامیه به اشتراط عدالت اعتراف دارند، اما اقوالشان در تعریف عدالت، راه‌های ثبوت آن و همچنین اسباب زوال عدالت و امکان تحقق عدالت در کافر، متفاوت است. در اینجا نکتۀ مهم این است که تنها وجود عدالت در بیّنه کافی نیست، بلکه باید قاضی عدالت شاهد را احراز کند. در این مقاله با بررسی مفهوم عدالت از منظر آیات و روایات و اقوال و نظریات فقهای امامیه، و بیان این نکته که شهادت شهود طریق الی الواقع است، نه کاشف عن الواقع، و با استقراء در منابع فقه اسلامی هفت روش برای اثبات و احراز عدالت وجود دارد که عبارت‌اند از: علم قاضی، حسن ظاهر، تزکیه، شیاع، معاشرت، اختبار و استصحاب.
کلیدواژه‌ها
احقاق حق؛ تزکیه؛ حسن ظاهر؛ شاهد؛ عدالت
مراجع
الف) فارسی

- کتاب‌ها

  1. قرآن کریم ترجمۀ آیت‌الله فاضل لنکرانی
  2. اردبیلی، احمد‌بن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج 12، (قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، چ 1، 1362).
  3. انصاری، شیخ مرتضی، القضاء و الشهادات، ج 2، (قم: نشر الفکر الاسلامیه، چ 1، 1415).
  4. انصاری، شیخ مرتضی، رسائل فقهیه، ج 3، (قم: کنگرۀ بزرگداشت شیخ انصاری، چ 1، 1414).
  5. انصاری، شیخ مرتضی، المکاسب، ج3، (قم: انتشارات اسماعیلیون، چ 8، 1373).
  6. تبریزی، شیخ جواد، اساس القضاء و الشهادات، (قم: مؤسسۀ امام صادق (ع)، چ 1، 1415).
  7. ترحینی، محمدحسین، الزبده الفقهیه فی شرح الروضه الاسلام، ج 3، (بیروت: مؤسسۀ المرتضی العالمیه، چ 4، 1422).
  8. جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن علی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج 1، (قم: نشر داوری، چ 2، 1410(.
  9. جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، ج 14، (قم: مؤسسۀ معارف الاسلامیه، چ 3، 1419).
  10. جبعی عاملی، محمد‌بن جمال‌الدین، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج 1، (قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی، چ 2، 1417).
  11. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، (تهران: انتشارات گنج دانش، چ 25، 1386).
  12. الجوهری، اسماعیل‌بن حماد، معجم الصحاح، (بیروت: دارالعلم، چ 3، 1426).
  13. حر عاملی، شیخ محمد‌بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج 18، (قم: مؤسسۀ آل البیت، چ 10، 1409).
  14. حلی، ابومنصور الحسن‌بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج 8، (قم: دفتر انتشارات اسلامی، چ 2، 1413(.
  15. حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج 4، (قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، چ1، 1387 ق).
  16. حلی، محمد‌بن ادریس، السرائر، ج 2، (قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، چ2، 1410).
  17. حلی محقق، جعفر‌بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 4، (بیروت: نشر دارالزهرا، چ 2، 1409).
  18. خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکلمة المنهاج، (قم: مؤسسۀ احیاء آثار الامام الخوئی، چ 4، 1422).
  19. دیانی، عبدالرسول، ادلۀ اثبات دعوی در امور مدنی و کیفری، (تهران: نشر تدریس، چ 3، 1385).
  20. سبزواری، محمدباقر، کفایة الاحکام، ج 1، (قم: نشر الاسلامی، چ 1، 1423).
  21. شمس، عبدالله، ادلۀ اثبات دعوا، (تهران: انتشارات شابک، چ 24،1390).
  22. شورابی، عبدالحمید، الاثبات الجنایی فی الضوء القضا و الفقه، (بی ‌جا: انتشارات اسکندریه، بی ‌تا).
  23. طباطبائی، علامه محمدحسین، تفسیر المیزان، ج 6، (بیروت: مؤسسۀ الاعلمی، چ 6، 1394 ق(.
  24. طباطبائی، سید علی، الریاض المسائل، ج 15، (قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی، چ 1، 1414).
  25. طباطبائی یزدی، سید کاظم، عروة الوثقی، ج 1، (قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، چ 1، 1412).
  26. طوسی، ابوجعفر محمد‌بن الحسن، الخلاف، ج 1، (تهران: انتشارات بروجردی، چ 1، 1321 ق).
  27. طوسی، ابوجعفر محمد‌بن الحسن، المبسوط فی الفقه الامامیه، ج 8، (تهران: نشر المکتبة المرتضویه، چ 3، 1387 ق).
  28. طوسی، ابوجعفر محمد‌بن الحسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، (بیروت: نشر دارالکتب العربی، چ 2، 1400 ق(.
  29. عظیمی، محمد، ادله اثبات دعوی، ج 2،(تهران: انتشارات کسری، چ3، 1381).
  30. غروی تبریزی، علی، التنقیح، ج 1، (قم: مؤسسۀ آل بیت (ع)، چ 2، 1407).
  31. فارس، احمد‌بن، ترتب مقاییس اللغه، (قم: ناشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ 3، 1387 ق(.
  32. الفراهیدی، خلیل ابن احمد، العین، ج 2، (قم: انتشارات اسوه، چ 3، 1414( .
  33. الفیومی، احمد‌بن محمد‌بن مقری، المصباح المنیر، (قم: نشر دارالهجره، چ 3، 1414(.
  34. کاتوزیان، ناصر، اثبات و دلیل اثبات، ج 2، (تهران: نشر المیزان، چ 2، 1385).
  35. کاشف الغطاء، جعفر‌بن خضر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، ج 3، (قم: انتشارات حوزۀ علمیه، چ 1، 1422).
  36. کلینی، محمد‌بن یعقوب، الکافی، ج 7، (تهران: نشر دارالکتب الاسلامیه، چ 4، 1362).
  37. گلدوزیان، ایرج، ادلۀ اثبات دعوا، (تهران: نشرمیزان، چ 4، 1384).
  38. مسجدسرایی، حمید، ترجمۀ نموداری الروضة البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج 3، (قم: ناشر حقوق اسلامی، چ 11، 1382).
  39. مفید، محمد‌بن نعمان، المقنعه، (قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، چ1، 1410(.
  40. مقداد‌بن عبدالله، جمال‌الدین، کنز العرفان فی الفقه القران، (قم: انتشارات مرتضوی، چ 1، 1425).
  41. موسوی خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیله، ج1-2-4 (قم: انتشارات اسلامی، چ 6، 1376).
  42. موسوی قزوینی، سید علی، رساله فی العداله، (قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، چ 1، 1419).
  43. مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی- فارسی (تهران: انتشارات اسلامی، چ 2، 1410).
  44. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 13-23 و40-41 (بیروت: نشر دار احیاء التراث العربی، چ 7، 1404).
  45. نراقی، احمد‌بن محمدمهدی، مستند الشیعه من احکام الشریعه، ج 18، (قم: مؤسسۀ آل البیت، چ 1، 1415).
- مقاله‌ها

  1. حسین‌زاده، مهدی، «بررسی اختیار قاضی در تشخیص ارزش گواهی»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ش 11 (1394).
  2. عربیان ،اصغر، «عدم اختصاص بیّنه به شهادت دو شاهد»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ش 6 (1392).
  3. کلانتری، عباس، «پژوهشی دربارۀ ملاک تفحص از عدالت مجهول الحال»، مطالعات اسلامی فقه و اصول، ش 81 (1387).
  4. یثربی، علی‌محمد، «بررسی علم قاضی در فقه و قانون»، مجلۀ اندیشه‌های حقوقی، ش 11، (1385).
ب) قوانین

  1. قانون مدنی
  2. قانون مجازات اسلامی
  3. قوانین آیین دادرسی مدنی
  4. قوانین آیین دادرسی کیفری
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,433
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 752


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب