| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شمارهها | 1,416 |
| تعداد مقالات | 17,490 |
| تعداد مشاهده مقاله | 56,491,300 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,743,869 |
سیر تطوّر الگوهای تمایز علوم در اندیشه متفکران مسلمان | ||
| مجله پژوهش های فلسفی | ||
| مقاله 1، دوره 10، شماره 18، 1395، صفحه 125-152 اصل مقاله (511.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| حامد مصطفوی فرد* | ||
| دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| کهنترین الگوی تمایز علوم از آنِ ارسطوست (موضوع محور)، که توسط حکمای مسلمان ترویج شد. اما ناکارآمدی آن روز به روز برای عالمان مسلمان، خصوصا اصولیان و در رتبه بعد متکلمان، منطقیون و ... آشکار شد؛ تا آنجا که محقق خراسانی الگوی غایتمحور و محقق اصفهانی و امام خمینی (ره) الگوی سنخیتمحور را مطرح کردند. اما هر یک از این الگوهای انحصارگرا نقاط ضعفی را داشتند و این سبب شد که الگوهای تلفیقی مطرح شوند و آنها نیز با آشکار شدن نقاط ضعفشان، جای خود را به رویکرد قراردادگرا دادند. به عقیده قراردادگرایان علم بودن یک علم نه به وحدت در موضوع است، نه روش و نه غایت (هر یک به تنهایی)، بلکه علم عبارت است از مجموعهای از مسائل متشتته، که جامع آنها گاه ممکن است به دلیل سنخیت در ذات باشد (مثل موضوع، محمول، حیثیت) و گاه نیز ممکن است به دلیل امری عرضی باشد (مثل غایت). از اینرو مبنای تمایز علوم با توجه به غرض تدوین متفاوت خواهد بود و حتی تمامی جهاتی که در نزد عقلا معتبرند، نیز در این وحدت و تمایز دخیلند و ممکن است لحاظ شوند، مثل مدت زمان فراگیری علم، امور زیباییشناسی، نیازهای جامعه، مرجحات تاریخی و ... . | ||
| کلیدواژهها | ||
| علمشناسی؛ موضوعمحوری؛ غرضمحوری؛ سنخیتمحوری؛ تلفیقگرایی؛ قراردادگرایی | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 352 |
||