دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,381
تعداد مقالات16,906
تعداد مشاهده مقاله54,422,092
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,098,546
ماهوان, فاطمه. (1400). زبان تصویری تاریخ جهانگشای جوینی (با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا). سامانه مدیریت نشریات علمی, 74(244), 123-151. doi: 10.22034/perlit.2022.48803.3218
فاطمه ماهوان. "زبان تصویری تاریخ جهانگشای جوینی (با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 74, 244, 1400, 123-151. doi: 10.22034/perlit.2022.48803.3218
ماهوان, فاطمه. (1400). 'زبان تصویری تاریخ جهانگشای جوینی (با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 74(244), pp. 123-151. doi: 10.22034/perlit.2022.48803.3218
ماهوان, فاطمه. زبان تصویری تاریخ جهانگشای جوینی (با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 74(244): 123-151. doi: 10.22034/perlit.2022.48803.3218

زبان تصویری تاریخ جهانگشای جوینی (با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا)

زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)
مقاله 7، دوره 74، شماره 244، اسفند 1400، صفحه 123-151    اصل مقاله (2.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2022.48803.3218
نویسنده
فاطمه ماهوان*
استادیار، د انشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی،مشهد، ایران
چکیده
تاریخ جهانگشا روایتگر هجوم و حاکمیّت ایلخانان بر ایران است و نگاره‌های آن بیانگر روایت پنهانی است که ایرانیان از خاطره حاکمیّت این قوم در دل‌ها نگاشتند. زبان تصویری نگاره‌ها گاه مکنوناتی از تاریخ را آشکار می‌کند که به زبان متن امکان بیان آن نیست. به همین‌رو بررسی نگاره-های تاریخ جهانگشا همانقدر اهمیّت دارد که بررسی متن آن، زیرا نگاره‌های این اثر در حکم تاریخ مصوّر عصر ایلخانی است. بنا بر ضرورتی که ذکر شد، پژوهش حاضر نگاره‌های تاریخ جهانگشا را از منظر نمادپردازی و ساختار تصویر بررسی می‌کند تا نشان دهد چگونه ناگفته‌های تاریخی در نمادها و رمزهای تصویری پنهان شده‌است و وظیفه محقّق است تا نقاب از رخ این نشانه‌ها بردارد و آنچه را نگارگر در طی اعصار در نهانگاه تصاویر پنهان کرده به مخاطبان بازشناسد. این پژوهش با بررسی دو نسخه مصوّر تاریخ جهانگشا به این مهم می‌پردازد که چگونه از نگاره‌ها به‌مثابه یک سند تاریخی می‌توان بهره گرفت. پرسش‌های پژوهش شامل این موارد است: نمادپردازی در نگاره‌های تاریخ جهانگشا تحت تأثیر چه گفتمان-هایی صورت گرفته است؟ نگارگران از چه شاخصه‌های تصویری برای بیان پذیرش یا عدم پذیرش مشروعیّت پادشاهان ایلخانی استفاده کرده-اند؟ ساختار تصویر چگونه روایت فتح و شکست را نمایان ساخته است؟ حاصل پژوهش نشان می‌دهد نگاره‌ها بازگو کننده بخشی از تاریخ هستند که در متن نمی‌توان به آن دست یافت از این رو باید به نگاره‌های متون تاریخی به مثابه زبان زنده تاریخ توجّه بیشتری کرد و برای هر نگاره ارزش یک سند تاریخی قائل شد.
کلیدواژه‌ها
تاریخ جهانگشا؛ عطاملک جوینی؛ نگارگری؛ نسخه‌شناسی؛ عصر ایلخانی
مراجع
  1. آموزگار، ژاله، ۱۳۸۷، تاریخ اساطیری ایران، تهران، سمت.
  2. بری، مایکل، ۱۳۸۵، تفسیر مایکل بری بر هفت پیکر نظامی،‎ ترجمة جلال علوی‎نیا،‎ ‎تهران: نی.
  3. بهار، مهرداد و نصراللّه کسراییان، ۱۳۷۵، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگاه.
  4. پاکباز، روئین، ۱۳۸۶، دایره المعارف هنر (نقاشی، پیکره سازی، هنرگرافیک)، فرهنگ معاصر، چاپ ششم، تهران.
  5. جوادی، شفیع، ۱۳۷۳، گیاهان مقدّس، تهران، موسسه جغرافیایی و انتشارات ارشاد.
  6. جوینی، عطاملک محمّد، ۱۳۷۸، ‌تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح محمد قزوینی، چاپ دوم، تهران، نقش قلم.
  7. حسن، زکی محمّد، ۱۳۷۲، تاریخ نقّاشی در ایران، ترجمه ابوالقاسم سحاب، چاپ چهارم، تهران، سحاب.
  8. طالب‎پور، فریده، ۱۳۸۷، «بررسی نقوش کاشی‎های کاخ آباقاخان در تخت سلیمان»، نگره، شماره ۸ و۹، سال چهارم، پاییز و زمستان، صص ۱۹-۲۹.
  9. عکاشه، ثروت،۱۳۸۰، نگارگری اسلامی، مترجم غلامرضا تهامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری.
  10. فردوسی، ابوالقاسم، ۱۳۸۹، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، چاپ سوم، تهران، مرکز دائره‌المعارف اسلامی.
    1. مقالات
  11. ذکاء، یحیی، ۱۳۶۷، «ابر»، دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، انتشارات مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
  12. حسنوند، محمد کاظم و آخوندی، شهلا، ۱۳۹۱، بررسی سیر تحوّل چهره‎نگاری در نگارگری ایران تا انتهای دوره صفوی»، نگره، شماره ۲۴، زمستان، صص ۱۵- ۳۵.
  13. ماه‎وان، فاطمه و یاحقّی، محمدجعفر، ۱۳۸۹، «تأثیر صورخیال ادبی بر نگارگری مکتب شیراز»، بوستان ادب، دوره دوم، شماره دوم، پیاپی ۵۸.۱، صص ۱۶۱ – ۱۸۴.
  14. ماه‎وان، فاطمه و یاحقّی، محمدجعفر، ۱۳۹۴، «بررسی نمادهای تصویری فر»، پژوهشنامه ادب حماسی، سال یازدهم، شماره نوزدهم، بهار و تابستان، صص ۱۱۹-۱۵۷.
  15. نیکویی، مژگان و علیرضا قوجه‎زاده، معصومه خدادادی، فاطمه کاکاوند، ۱۳۹۸، «تطبیق مفهومی نماد ماهی در اساطیر، قرآن و مثنوی معنوی و کاربرد آن در آثار هنری»، مطالعات هنر اسلامی، سال شانزدهم، شماره ۳۶، صص ۲۵۹ -۲۷۸.
  16. همپارتیان، تیرداد، ۱۳۸۵، بررسی نگاره‎های نسخه جهانگشای نادری، مطالعات هنر اسلامی، دوره ۳، شماره ۵، صص ۷۳-۹۶. https://gallica.bnf.fr/
  17. http://dx.doi.org/10.22034/perlit.2022.48803.3218
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 489
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 667


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب