دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,414
تعداد مقالات17,370
تعداد مشاهده مقاله56,002,021
تعداد دریافت فایل اصل مقاله18,221,947
کاظمی, سجاد, بحرانی پور, علی, مودت, لیدا. (1400). تأثیر بحران نقره بر اقتصاد غزنویان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(28), 189-211. doi: 10.22034/jiiph.2021.14173
سجاد کاظمی; علی بحرانی پور; لیدا مودت. "تأثیر بحران نقره بر اقتصاد غزنویان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 28, 1400, 189-211. doi: 10.22034/jiiph.2021.14173
کاظمی, سجاد, بحرانی پور, علی, مودت, لیدا. (1400). 'تأثیر بحران نقره بر اقتصاد غزنویان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(28), pp. 189-211. doi: 10.22034/jiiph.2021.14173
کاظمی, سجاد, بحرانی پور, علی, مودت, لیدا. تأثیر بحران نقره بر اقتصاد غزنویان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 12(28): 189-211. doi: 10.22034/jiiph.2021.14173

تأثیر بحران نقره بر اقتصاد غزنویان

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 9، دوره 12، شماره 28، مهر 1400، صفحه 189-211    اصل مقاله (458.94 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2021.14173
نویسندگان
سجاد کاظمی* 1؛ علی بحرانی پور2؛ لیدا مودت3
1دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز
2دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز
3استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
یکی از مهم‌ترین منابع مالی اقتصاد غزنویان در دوره متقدم، یعنی از بدو استقرار غلامان به رهبری آلبتکین و سبکتکین در شهر غزنه (351ق) تا پایان حکومت سلطان محمود (421ق) اتکا بر نظام غنایم بود که پشتوانه اصلی ضرب سکه‏های مرغوب بود؛ اما از دوره سلطان مسعود (432ـ 421ق) با پیشامد بحران نقره مواجه شدند که طی آن ارزش پول رایج کاهش یافته و همچنین از تعداد ضرب مسکوکات با عیار بالا نیز کاسته‏ شد. ازاین‌رو سلاطین متأخر غزنوی برای تأمین هزینه‏های جاری و لشکری خویش به درآمدهای سهل‌الوصول دیگری روی آوردند. سؤال اصلی این است که بحران نقره چه تأثیری بر تطور منابع درآمدی غزنویان داشته‏است؟ فرض این است که بحران نقره به‌واسطه کاهش عیار مسکوکات و کمبود آن در تجهیز سپاهیان سبب تطور منابع درآمدی غزنویان از نظام غنایم در جهت وابستگی بیشتر به عواید نظام مالیاتی گردید. روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی‌تحلیلی است که بر پایه شواهد کیفی و کمّی و مطالعه سکه‏شناسی استوار است. نتایج نشان می‏دهد که کاهش فتوحات در هند، هزینه‏های ناشی از اختلافات جانشینی و هزینه‏‏های هنگفت در امور غیرمولد، دولت غزنویان را با بحران نقره مواجه نمود و به تبع آن سلاطین غزنوی برای جبران منابع مالی ازدست‏رفته، به‌ویژه تأمین مواجب نقدی سپاهیان به شکل حواله و تحمیل‏های مضاعف به عواید نظام مالیاتی روی آوردند که این مسئله نیز بر دشواری حکمرانی آنان افزوده‏بود.
کلیدواژه‌ها
غزنویان؛ اقتصاد؛ بحران نقره؛ نظام غنایم؛ نظام مالیاتی
مراجع
کتاب‌ها

  • ابن‏اثیر، عزالدین (1371)، تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران، ج22، 23، ترجمه عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت، تهران: مطبوعات علمی.
  • ابن‏فندق، زید بن‏علی (1361)، تاریخ بیهق، تصحیح احمد بهمنیار، تهران: فروغی.
  • باسورث، ک. ا (1372)، تاریخ غزنویان، ترجمه حسن انوشه، تهران: امیرکبیر.
  • بیهقی، ابوالفضل (1374)، تاریخ بیهقی، تصحیح خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب.
  • ثعالبی، عبدالملک (1385)، تحسین و تقبیح، ترجمه محمد بن‏ابی‏بکر، تهران: میراث مکتوب.
  • جوزجانی، منهاج سراج (1363)، طبقات ناصری، ج1، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
  • جیلانی، غلام (1351)، غزنه و غزنویان، کابل: بیهقی.
  • حسینی، صدرالدین (1380)، زبدة التواریخ، ترجمه رمضان‏علی روح‏االهی، تهران: انتشارات شاهسون.
  • خوارزمی، ابوعبدالله (1362)، مفاتیح العلوم، ترجمه حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی.
  • دبیرسیاقی، محمد (1334)، «لبیبی و اشعار او»، گنج بازیافته، تهران: خیام.
  • رضایی باغ‏بیدی، حسن (1393)، سکه‏های ایران در دوره اسلامی، تهران: سمت.
  • شبانکاره‏ای، محمد بن‏علی (1381)، مجمع‏الانساب، ج2، تهران: امیرکبیر.
  • عتبی، ابی‏نصر (1374)، تاریخ یمینی، ترجمه جرفادقانی، تصحیح جعفر شعار، تهران: علمی و فرهنگی.
  • عنصرالمعالی، کیکاووس بن‏اسکندر (1395)، قابوس نامه، به اهتمام غلامحسین یوسفی، تهران: علمی فرهنگی.
  • عنصری، ابوالقاسم (1363)، دیوان اشعار، به تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران: سنانی.
  • عوفی، محمد (1324)، جوامع الحکایات، تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران: وزارت فرهنگ.
  • فارسی، عبدالغفار (1403ق)، تاریخ نیشابور، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • فرخی سیستانی، ابوالحسن (1311)، دیوان اشعار، به کوشش علی عبدالرسولی، تهران: مجلس.
  • گردیزی، عبدالحی (1363)، زین‏ا‏لاخبار، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
  • مختاری غزنوی، عثمان (1336)، دیوان اشعار، به کوشش رکن‏الدین همایون، تهران: مؤسسه مطبوعاتی علی اکبر علمی.
  • مرعشی، ظهیرالدین (1345)، تاریخ طبرستان، رویان و مازندران، تصحیح محمدحسین تسبیحی، تهران: مؤسسه مطبوعاتی شرق.
  • مستوفی، حمدالله (1364)، تاریخ گزیده، تهران: امیرکبیر.
  • منشی کرمانی، ناصرالدین (1362)، سمط العلا للحضره العلیا، تصحیح عباس اقبال، تهران: اساطیر.
  • نظام‏الملک، ابوعلی (1378)، سیاست‏نامه، تهران: علمی و فرهنگی.
  • نظامی عروضی‏، احمد (1364)، چهار مقاله، تهران: امیرکبیر.
  • هندوشاه، محمد قاسم (1387)، تاریخ فرشته، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: آثار و مفاخر فرهنگی.
مقاله‌ها

  • یوسفی، جمیله و حسن‏زاده، اسماعیل، «بحران اقتصادی غزنویان و تأثیر آن بر بی‏ثباتی نظم سیاسی»، تاریخ ایران، 1397، ش1.
منابع لاتین

  • Bosworth, C. E, “A Turco ـ Mongol Practice amongst the Early Ghaznavids”, Central Asiatic Journal, VII, 1962.
  • Davidovich, E.A, and A.H Dani (1998), “Coinage and the Monetary System”, in History of Civilization of Central Asia, Vol IV, Piblishing UNESCO.
  • Lane Poole, Stanley (1889), Catalogue of Oriental Coins in the British Museum, VOL IX, London, Longmans.
  • Nazim, Muhammad (1931), the Life and Times of Sultan Mahmud Ghazna, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Shafiuzzamman (2013), “A Study of Generalship of Mahmud of Ghazni With Special Reference to His Indian Campaigns”, Thesis Submitted for the Degree of Doctor of Philosophy in Military Science, Devi Ahila University Indore India.
 

  • Sparavigna, Amelia Carolina, “some notes on the Greshams law of money circulation”, Internashional Journal of sciences, V. 3. 2014.
  • Thomas, Edward, “on the coins of the kings of Ghazni”, The Journal of the royal Asiatic Society, Vol. 9. 1847.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 638
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 447


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب