اولین گزارش نژاد TTRTF عامل زنگ ساقه گندم Puccinia graminis f. sp. tritici از شمال غرب ایران (شمال غرب، اقلیم سرد)

عمرانی, علی; روح پرور, رامین

doi:10.22034/arpp.2021.12363

فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

تعداد نشریات	45
تعداد شماره‌ها	1,429
تعداد مقالات	17,583
تعداد مشاهده مقاله	57,200,221
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	19,032,974

	اولین گزارش نژاد TTRTF عامل زنگ ساقه گندم Puccinia graminis f. sp. tritici از شمال غرب ایران (شمال غرب، اقلیم سرد)
پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی
دوره 9، شماره 4، بهمن 1399، صفحه 101-103 اصل مقاله (736.6 K)
نوع مقاله: گزارش علمی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/arpp.2021.12363
نویسندگان
علی عمرانی^* ¹؛ رامین روح پرور²
¹استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران .
²استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.
چکیده
زنگ ساقه یا سیاه گندم با عامل قارچی Puccinia graminis f. sp. tritici از مهمترین و خسارت زاترین بیماری های گندم در سراسر جهان می باشد. بیمارگر زنگ ساقه‌ی گندم به دلیل داشتن میزبان های حدواسط و تکمیل چرخه زندگی خود از طریق تولید مثل جنسی (نوترکیبی های ژنی) دارای تغییرپذیری و انعطافپذیری بالا در تولید نژادهای جدید با الگوی بیماریزایی متفاوت می باشند. نژاد TTRTF یکی از نژادهای جدید و پرآزار بیمارگر زنگ ساقه گندم می‌باشد که از سال 2014 در جورجیای آمریکا وجود داشته است، ولی برای اولین بار در سال 2016 به دنبال شیوع گسترده بیماری زنگ ساقه در مزارع گندم دوروم از سیسیل ایتالیا گزارش شد (Patpour et al. 2018). این نژاد که در سال 2016 در مصر مشاهده شده بود، در سال 2018 از این کشور، و متعاقبا در سال 2017 از مجارستان و در سال 2020 از اریتره گزارش شد (Patpour et al. 2020). در این پژوهش طی سال‌های 1393 تا 1398، از مناطق مختلف ایران 150 نمونه زنگ ساقه از روی گندم های آلوده جمع آوری شد. تعیین نژاد جدایه های تک جوش شده با استفاده از مجموعه‌ی 20تایی ژنوتیپ های گندم افتراقی آمریکای شمالی (تهیه شده از مرکز سیمیت) و مجموعه‌ 45تایی ژنوتیپ های افتراقی تکمیلی (تهیه شده از ایکاردا) از طریق روش کددهی جین و همکاران (Jin et al. 2008) انجام شد. تیپ آلودگی ژنوتیپ های افتراقی پس از گذشت 14 روز از مایه زنی براساس مقیاس تغییر یافته صفر تا چهار McIntosh et al. (1995) ثبت گردید. نتایج تعیین نژاد حاکی از آن بود که تنوع نژادی بالایی در بین جدایه ها وجود داشت. تعیین نژاد جدایه‌های منطقه‌ اشنویه استان آذربایجان‌غربی منجر به شناسایی نژاد TTRTF در شمال غرب کشور شد. واکنش ژنوتیپ های حامل ژن های Sr5، Sr6، Sr7a، Sr7b، Sr8a، Sr8b، Sr9a، Sr9b، Sr9d، Sr9e، Sr9g، Sr10، Sr11، Sr12، Sr13، Sr14، Sr15، Sr16، Sr17، Sr18، Sr19، Sr20، Sr21، Sr23، Sr28، Sr29، Sr34، Sr35، Sr36، Sr37، Sr38، SrTmp وSrMcn نسبت به این نژاد به‌صورت حساسیت، و واکنش ژنوتیپ های حامل ژنهای Sr22، Sr24، Sr25، Sr26، Sr27، Sr30، Sr31، Sr32، Sr33، Sr39 و Sr40 نسبت به این نژاد به صورت مقاومت مشاهده شد. واکنش ژنوتیپ های حامل ژنهای Sr44، Sr45 و Sr50 (ژن های مقاومت در مرحله گیاه بالغ) نسبت به نژاد TTRTF به صورت حساسیت گزارش شده است (Patpour et al. 2020). برخی از ژن های مقاومت به زنگ سیاه که در مقابل اغلب نژادهای قارچ P. graminis f. sp. tritici در کشور موثر بودند، نسبت به این نژاد بی اثر شده اند. نژاد TTRTF به دلیل داشتن الگوی جدید بیماریزایی، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی جهان به ویژه در مناطق مستعد زنگها مانند ایران به شمار می‌رود. شناسایی منابع مقاومت موثر نسبت به این نژاد و استفاده از آن‌ها در برنامه های به نژادی گندم یکی از راهکارهای اصلی مدیریت بیماری زنگ سیاه می باشد.
کلیدواژه‌ها
کلمات کلیدی: الگوی بیماریزایی؛ ژنهای مقاومت؛ منابع مقاومت؛ میزبان حدواسط

مراجع
References Jin Y, Szabo LJ, Pretorius ZA, Singh RP, Ward R, et al., 2008. Detection of virulence to resistance gene Sr24 within race TTKS of Puccinia graminis f. sp. tritici. Plant Disease 92: 923–926. McIntosh RA, Wellings CR, Park RF, 1995. Wheat Rusts: an Atlas of Resistance Genes. CSIRO Publishing, Melbourne, Australia. 200 pp. Patpour M, Hovmøller MS, Hansen JG, Justesen AF, Thach T, et al., 2018. Epidemics of yellow and stem rust in Southern Italy 2016-2017. BGRI 2018. Apr 14th, Marrakech, Morocco. https://www.globalrust.org/all-bgri-abstracts. Patpour M, Justesen AF, Tecle AW, Yazdani M, Hovmøller MS, 2020. First report of race TTRTF of wheat stem rust (Puccinia graminis f. sp. tritici) in Eritrea. Plant Disease 104: 3 (Short scientific report).
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,600 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 993

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

آمار

اولین گزارش نژاد TTRTF عامل زنگ ساقه گندم Puccinia graminis f. sp. tritici از شمال غرب ایران (شمال غرب، اقلیم سرد)