آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,399 |
| تعداد مقالات | 17,151 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,281,409 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,601,276 |
مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت میان‌آب شوشتر با تأکید بر نیاز آبی محصولات کشاورزی با استفاده از مدل‌سازی آب زیرزمینی | ||
| هیدروژئولوژی | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 84-98 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2021.12225 | ||
| نویسندگان | ||
| سید یحیی میرزایی ارجنکی* 1؛ پوریا شخی بگلری2؛ منوچهر چیت سازان3 | ||
| 1استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، شرکت مهندسی مشاور آب‌آتی‌پژوه، اهواز، ایران | ||
| 3استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| دشت میان‌آب شوشتر یکی از دشت‌های مهم استان خوزستان است که عمده مصارف آبی آن در بخش کشاورزی می‌باشد. با توجه به لزوم بازنگری در مصارف منابع آب در حوزه کشاورزی در این تحقیق جهت مدیریت منابع و مصارف، ابتدا نیاز آبی محصولات کشاورزی با استفاده از روش پنمن‌مانیث‌فائو محاسبه گردید سپس به‌منظور اطلاع از بیلان آبی و میزان آب مصرفی، مدل عددی منطقه برای سال آبی 95-96 با خطای RMSE 94/0 متر در حالت ناپایدار تهیه شد. پس از واسنجی مدل در شرایط ناپایدار، جهت اطمینان از مدل ساخته‌شده آبخوان دشت میان‌آب شوشتر نتایج واسنجی مدل برای مدت 6 ماه، از مهر 1396 الی اسفند 1396 با خطای RMSE 95/0 مورد صحت‌سنجی قرار گرفت. طبق محاسبات، مقدار واقعی آب موردنیاز جهت کشت محصولات برابر با 89/278 میلیون مترمکعب در سال می‌باشد. بر اساس نتایج مدل مجموعاً 07/427 میلیون مترمکعب آب از طریق شبکه آبیاری و چاه‌های بهره‌برداری در بخش کشاورزی منطقه استفاده می‌گردد. لذا مقدار 18/148 میلیون مترمکعب آب به‌صورت مازاد مصرف می‌شود. جهت مدیریت آب مازاد مصرفی سه سناریو موردبررسی قرار گرفت که شامل انتقال تمامی آب مازاد به اراضی جنوبی از طریق توسعه شبکه آبیاری، کاهش پمپاژ چاه‌ها و مدیریت تلفیقی منابع آب سطحی و زیرزمینی می‌باشند. اعمال سناریوهای مذکور در مدل نشان داد که سناریوی اول باعث افت سطح ایستابی در قسمت شمالی آبخوان و بالاآمدگی سطح ایستابی در جنوب منطقه می‌گردد. اعمال سناریوی دوم باعث بالاآمدگی شدید سطح ایستابی در شمال دشت خواهد گردید. در سناریوی سوم با کاهش 35 درصدی پمپاژ معادل 33 میلیون مترمکعب آب و انتقال 60 میلیون مترمکعب آب از شبکه به اراضی جنوبی، مقدار زیادی از آب مازاد بر نیاز مصرفی مدیریت گردید. بنابراین با توجه به وضعیت هیدرودینامیک آبخوان و نتایج مدل، سناریوی سوم جهت مدیریت آب مازاد مصرفی در منطقه مطلوب‌تر می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نیاز آبی؛ مدل‌سازی آب زیرزمینی؛ مدیریت منابع آب؛ نرم‌افزار نت‌وات | ||
| مراجع | ||
|
چیت‌سازان، م.، کشکولی، ح.ع.، 1381. مدل‌سازی آب‌های زیرزمینی و حل مسائل هیدروژئولوژی، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. 702 ص.
چیت‌سازان، م.، موسوی، ف.، 1391. مدیریت کمی و کیفی آبخوان دشت رامهرمز با استفاده از مدل ریاضی در MODFLOW وMD3DMS. مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 5، 1-8.
حیدری دهنوی، س.، 1394. بررسی مطالعات توسعه شبکه آبیاری و زهکشی داریون در بحث ماندگاری و جلوگیری از مهاجرت‌ها در روستاهای بخش میان آب شوشتر، اولین همایش مدیریت تقاضا و بهره‌وری مصرف آب، همدان.
رضایی، س.، جوادی، س.، کاردان مقدم، ح.، 1399. ارزیابی راهکارهای مدیریت منابع آب زیرزمینی با استفاده از رویکرد اجزای محدود در شبیه‌سازی عددی. هیدروژئولوژی، دوره 5، شماره 2، 32-42.
سپه وند، م.، 1388. مقایسه نیاز آبی بهره‌وری آب و بهره‌وری اقتصادی آن در گندم و کلزا در غرب کشور در سال‌های پرباران. پژوهش آب ایران، جلد 4، 63-68.
شرقی، ط.، بری ابرقویی، ح.، اسدی، م.، کوثری، م.، 1389. برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از روش فائو-پنمن-مانتیث و پهنه‌بندی آن در استان یزد، فصلنامه علمی- پژوهشی خشک بوم، سال 1، شماره 1، 25-33.
شمسایی، ا.، قربانی، ع.، 1390. بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی در مناطق خشک. تحقیقات منابع آب ایران، شماره 2، 26-36.
صارمی، م.، فرهادی، ب.، ملکی، ع.، فراستی، م.، 1394. تعیین ضرایب گیاهی و نیاز آبی عدس به روش بیلان آبی (مطالعه موردی: خرم‌آباد)، نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران، جلد 6، شماره 2، 87-97.
صمدی بهرامی، ر.، کرمی، و.، زاده دلیر، ح.، 1385. ارائه مدل مدیریت تقاضای آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی، دومین کنفرانس مدیریت منابع آب، انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان.
علیزاده، ا.، 1389. اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ بیست و هشتم. انتشارات آستان قدس رضوی. 942 ص.
کرد، م.، اصغری مقدم، ا.، نخعی، م.، 1398. مدل‌سازی عددی آبخوان دشت اردبیل و مدیریت آن با استفاده از بهینه‌سازی برداشت آب زیرزمینی، مجله هیدروژئولوژی، دوره 4، شماره 1، 153-167.
محمدی، ا.، فرازمنش، س.، حزباوی، ف.، 1395. برآورد آب سبز و آب آبی گیاهان زراعی دشت دزفول، همایش ملی الکترونیکی پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی، همایش ملی الکترونیکی پدافند غیر عامل در بخش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین.
Anderson, M.P., Woessner, W.W., Hunt, R.J., 2015. Applied groundwater modeling: simulation of flow and advective transport. Second edition, Academic press, 381 p. Clarke, R.T., 1973. Mathematical Models in Hydrology, Irrigation and Drainage, Paper 19, FAO, Rome. Doorenbos, J., Pruitt, W.O., 1996. Crop water requirements, Paper 24, FAO, Rome Doorenbos, J., W.O. Pruitt., 1977. Crop water requirements. Irrig. and Drainage, Paper No. 24, (rev.) Rome, Italy: FAO. Kresic, N., Mikszewski, A., 2014. Hydrogeological conceptual site models: data analysis and visualization, 72, 623-623. Wang, H.F., Anderson, M.P., 1982. Introduction to Groundwater Modeling; Finite Difference and Finite Element methods, W.H. Freeman and Company, San Diego, 237 p. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 790 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 630 |
||